Nội tiết tố nữ là gì? Các biểu hiện mất cân bằng nội tiết tố

Nội tiết tố nữ đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe của các chị em phụ nữ. Tình trạng bệnh suy giảm nội tiết tố có thể tác động xấu tới sức khỏe của các chị em. Sau đây hãy cùng tìm hiểu vai trò của nội tiết tố nữ, các biểu hiện của suy giảm nội tiết tố nữ và cách bổ sung hiệu quả.

1. Nội tiết tố nữ là gì?

Nội tiết tố nữ, hay được gọi bằng tên khoa học estrogen, là một loại hormone sinh dục được tiết ra ở buồng trứng, một phần từ tuyến thượng thận và nhau thai. Những chất này sẽ lưu thông theo máu, tới và gắn vào các tế bào ở khu vực cổ tử cung, não, tuyến vú, tim, xương,… Chúng giúp điều chỉnh chức năng của các cơ quan khác nhau trong cơ thể nhằm giúp định hình giới tính nữ chẳng hạn như điều hoà chu kỳ kinh nguyệt, eo thon, ngực nở, da dẻ, giọng nói và chức năng sinh lý.

Hormone estrogen được tổng hợp trong cơ thể từ 3 loại khác nhau bao gồm:

• Estrone (hay còn gọi là E1): Là dạng có chức năng khá yếu. Đây là dạng duy nhất tồn tại ở cơ thể nữ giới sau thời kỳ mãn kinh, tồn tại trong hầu hết các mô nhất là mỡ và cơ bắp.
• Estradiol (hay còn gọi là E2): Là dạng có chức năng mạnh nhất. Do đó, đây là dạng giúp quyết định chức năng sinh lý, sắc đẹp cũng như sức khỏe của các chị em.
• Estriol (hay còn gọi là dạng E3): Là dạng có chức năng yếu nhất, nó là “chất thải” còn lại sau khi cơ thể khử estrone và estradiol. Do đó, nó có nồng độ cao ở trong nước tiểu và không có khả năng chuyển thành E1 và E2.

Trên thực tế, các nội tiết tố nữ này đã được hình thành và hoạt động ngay từ quá trình thai nhi nhưng lại bị gián đoạn cho đến tuổi dậy thì của nữ giới. Tại thời điểm này, các nội tiết tố hoạt động một cách mạnh mẽ và giúp tạo ra sự phát triển của tuyến vú. Nó tác động tới vòng 1, vòng 2, giọng nói, khả năng sinh sản cũng như chu kỳ kinh nguyệt của các chị em.

2. Nội tiết tố nữ có vai trò gì?

Nội tiết tố nữ hay còn gọi là estrogen là hormone sinh dục có vai trò rất quan trọng đối với các chị em phụ nữ, chẳng hạn như:

2.1. Vai trò đối với chức năng sinh lý

Hormone sinh dục estrogen đảm nhiệm một vai trò vô cùng cần thiết đối với cơ thể của các chị em, giúp hoàn thiện các chức năng sinh lý của bộ phận sinh dục. Tuyến vú, cổ tử cung, âm đạo, buồng trứng,… hoạt động một cách bình thường nhờ vào nội tiết tố nữ. Sự phát triển của nang trứng, nhu động của vòi trứng đều là nhờ hoạt động của nội tiết tố nữ.

Bên cạnh đó, đây là những nhân tố giúp các chị em tăng ham muốn trong chuyện yêu, tăng tỷ lệ thụ thai thành công. Trong quá trình quan hệ, các nội tiết tố này giúp tiết dịch nhờn ra giúp bôi trơn âm đạo, tránh tình trạng khô, bị đau hay giảm ham muốn với bạn đời. Khi được kết hợp với hormone progesterone, nó giúp ổn định chu kỳ kinh nguyệt, tăng ham muốn và khoái cảm trong tình yêu.

2.2. Vai trò đối với sắc đẹp

Các nội tiết tố nữ là các yếu tố giúp tạo ra các đường cong gợi cảm xuất hiện trên cơ thể của phái nữ. Từ đó, nó giúp cho các chị em có một thân hình quyến rũ, mềm mại và thu hút hơn. Hormone sinh dục estrogen có khả năng giữ nước tốt nên có thể giúp bạn luôn có một làn da tươi tắn, mịn màng và hồng hào.

Do đó, có thể tránh được hiện tượng náng hay xuất hiện các nếp nhăn trên khuôn mặt của bạn. Các chị em có giọng nói đặc trưng do estrogen đóng vai trò trong việc giảm kích thước dây thanh quản,  giúp thanh âm ngắn và có một giọng nói cao, trong.

2.3. Vai trò đối với sức khỏe

Bên cạnh những lợi ích đối với sức khỏe sinh lý và sắc đẹp của các chị em, estrogen còn đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa và bảo vệ sức khỏe hệ tim mạch. Nội tiết tố nữ giúp cải thiện tuần hoàn máu não rất tốt. Do đó, các chị em sẽ luôn có một giấc ngủ ngon, sâu hơn, giảm nguy cơ mắc bệnh lý xơ vữa động mạch, tăng huyết áp hay giảm lưu lượng máu mạch vành.

Bên cạnh đó, estrogen còn giúp ngăn ngừa xảy ra quá trình oxy hóa, giúp cơ thể giữ canxi hiệu quả. Vì vậy, nó giúp xương luôn luôn dẻo dai, chắc khỏe và tránh được quá trình mất xương. Hormone sinh dục estrogen còn điều tiết quá trình sản xuất cholesterol, tối cho sức khỏe của não.

3. Những biểu hiện suy giảm nội tiết tố nữ

Suy giảm nội tiết tố nữ ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe của chị em. Việc xác định bệnh thông qua các biểu hiện  Do đó, để nhận biết sớm tình trạng bệnh thì bạn cần chú ý các biểu hiện sau:

3.1. Có những thay đổi trên làn da

Khi gặp phải tình trạng suy giảm nội tiết tố nữ, làn da của bạn sẽ có sự thay đổi rõ rệt nhất, đặc biệt là những chị em đang trong thời kỳ mang thai hay cho con bú. Nội tiết tố đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ ẩm và độ đàn hồi, điều tiết hệ thống bã nhờn,… Khi có sự suy giảm nội tiết tố, làn da của bạn cũng sẽ bị rối loạn và xuất hiện tình trạng khô, mụn, sạm, nám hay tàn nhang. Nó sẽ đem lại những tác động đáng kể đối với sắc đẹp của các chị em.

3.2. Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt

Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt là một biểu hiện rất dễ để nhận ra khi bạn gặp phải tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ. Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường khoảng từ 28 – 32 ngày. Các chức năng thông thường của buồng trứng và tử cung sẽ bị ảnh hưởng do sự rối loạn estrogen. Do đó, chu kỳ kinh nguyệt của bạn cũng sẽ bị rối loạn. Ngay khi nhận thấy chu kỳ kinh nguyệt của mình bị ngắn đi hoặc dài hơn so với thông thường thì các chị em không được phép chủ quan.

3.3. Giảm ham muốn tình dục và tình trạng “khô hạn” lúc quan hệ

Các nội tiết tố nữ estrogen là yếu tố giúp tăng ham muốn trong chuyện yêu của các chị em. Khi có tình trạng rối loạn nội tiết tố, nó có thể khiến âm đạo của bạn bị khô, tạo cảm giác đau rát khi quan hệ và giảm ham muốn trong tình dục. Khi các biểu hiện này kéo dài có thể tác động xấu tới sức khỏe tinh thần cũng như thể chất của các chị em.

3.4. Tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa

Hormone sinh dục nữ estrogen bị suy giảm sẽ khiến âm đạo không được tiết đủ các chất nhầy có công dụng giữ ẩm và bôi trơn. Nó cũng khiến cho pH của âm đạo bị mất cân bằng và tạo điều kiện để các loại vi khuẩn có thể tấn công. Do đó, khi gặp rối loạn nội tiết tố thì các chị em sẽ có nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa, đặc biệt là viêm nhiễm âm đạo.

3.5. Các biểu hiện khác

Khi mắc phải tình trạng rối loạn nội tiết tố, các chị em có thể bị tăng cân một cách bất thường, không kiểm soát. Khi đó, mỡ sẽ bị tích tụ nhiều ở vùng đùi, bụng, ngực sẽ bị chảy xệ và cơ thể không còn săn chắc. Mất cân bằng hormone sinh dục nữ estrogen còn khiến các chị em dễ bị cáu gắt, có cảm giác khó chịu, buồn vui thất thường. Ngoài ra, các chị em có thể gặp phải tình trạng mất ngủ, đau đầu, khó tập trung, luôn mệt mỏi, hay đổ mồ hôi và bốc hỏa nóng trong người.

4. Nguyên nhân gây suy giảm, mất cân bằng nội tiết tố nữ

Một số nguyên nhân có thể gây suy giảm và mất cân bằng nội tiết tố nữ như:

• Độ tuổi: Khi tuổi càng cao, các hormone sinh dục trong cơ thể các chị em càng suy giảm, nhất là trong thời kỳ mãn kinh, tiền mãn kinh.
• Giai đoạn mang thai, cho con bú: Đây là giai đoạn mà cơ thể của các chị em có rất nhiều sự thay đổi về các nội tiết tố. Các hormone sinh dục có thể được tiết rất nhiều trong quá trình mang thai để bảo vệ và giúp thai nhi được phát triển toàn diện. Sau khi sinh con, có rất nhiều yếu tố tác động khiến nồng độ nội tiết tố của các chị em bị suy giảm.
• Căng thẳng tâm lý: Các áp lực từ công việc, cuộc sống, gia đình có thể ảnh hưởng tới sức khỏe tâm lý của các chị em. Đặc biệt là những nhân viên văn phòng, hay những người làm việc ở môi trường có áp lực cao. Khi đó, căng thẳng hay stress là nguyên nhân có thể làm rối loạn nội tiết tố.
• Do hóa xạ trị hay cắt buồng trứng: Hormone sinh dục chủ yếu được tiết ra từ buồng trứng. Do đó, khi bị cắt 1 hoặc 2 bên thì sự mất cân bằng nội tiết tố có thể xuất hiện. Ngoài ra, các phương pháp điều trị ung thư như hóa trị, xạ trị cũng là một nguyên nhân gây ra sự suy giảm nội tiết tố nữ.
• Chế độ dinh dưỡng: Một chế độ dinh dưỡng không khoa học, thiếu chất béo có thể ảnh hưởng tới quá trình sản xuất estrogen. Nó còn tăng nguy cơ mắc phải tình trạng tiền mãn kinh hay mãn kinh sớm ở các chị em.
• Do tiếp xúc với các chất độc: Hóa chất, môi trường bị ô nhiễm, tiếp xúc với thuốc trừ sâu, phân bón hóa học,… là những nguyên nhân có thể khiến nội tiết tố nữ bị suy giảm.
• Lạm dụng các loại sản phẩm tránh thai: Uống thuốc, sử dụng que tránh thai quá nhiều cũng có nguy cơ ức chế quá trình tiết các hormone.

5. Cần làm gì để bổ sung nội tiết tố nữ hiệu quả?

Ngay khi phát hiện các biểu hiện của tình trạng suy giảm nội tiết tố nữ thì các chị em nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế. Tuân thủ các chỉ định của bác sĩ giúp bạn nhanh cân bằng nội tiết tố, cải thiện sức khỏe bản thân. Sau đây là một số cách giúp bổ sung nội tiết tố nữ một cách hiệu quả:

5.1. Thay đổi sinh hoạt hàng ngày

Những thói quen xấu trong sinh hoạt có thể khiến bạn mắc phải tình trạng rối loạn nội tiết tố. Để điều chỉnh việc này, bạn cần có một số thói quen tốt như:

• Đi ngủ sớm hàng ngày, tốt nhất là trước 23 giờ. Ngủ đủ giấc khoảng 8 tiếng một ngày tốt cho sức khỏe của bạn.
• Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên. Yoga, chạy bộ, bơi lội,… giúp tăng quá trình trao đổi chất và kích thích quá trình sản xuất các nội tiết tố nữ.
• Nên để đầu óc thư giãn, tránh áp lực kéo dài bằng việc vui chơi, giải trí, đi du lịch cùng bạn bè.

5.2. Có một chế độ dinh dưỡng phù hợp

Có nhiều loại thực phẩm có hàm lượng các chất dinh dưỡng cao, chứa nhiều estrogen rất tót cho sức khỏe của các chị em. Nó có thể cải thiện nhanh nồng độ các hormone nữ trong cơ thể. Một số thực phẩm giúp cải thiện nồng độ estrogen bao gồm:

• Đậu nành là thực phẩm giúp sản sinh estrogen trong cơ thể một cách tự nhiên. Nó còn giúp ngăn ngừa quá trình lão hóa xuất hiện.
• Hạt lanh có chứa hàm lượng cao phytoestrogen. Đây là một loại estrogen có nguồn gốc từ thực vật. Do đó, nó có thể tăng cường nồng độ nội tiết tố, cải thiện sức khỏe tim mạch cho các chị em.
• Bông cải xanh không chỉ giàu các chất xơ, các chất có khả năng chống oxy hóa mà còn có công dụng tăng cường khả năng sản sinh estrogen trong cơ thể.
• Bên cạnh đó, các thực phẩm giàu axit béo omega-3, omega-6 hay các chất béo lành mạnh khác cũng rất tốt cho chức năng sinh lý.

5.3. Sử dụng thuốc giúp tăng cường nội tiết

Sau khi được chẩn đoán xác định thì các bác sĩ có thể sẽ chỉ định cho các chị em sử dụng một số thuốc nội tiết tố sau:

Liệu pháp thay thế hormone. Sản phẩm viên uống, miếng dán, gel bôi hay viên đặt âm đạo giúp bổ sung estrogen có tác dụng tương đối hiệu quả. Một số sảm phẩm như Estrace, miếng dán Climara, kem bôi Estraderm,… Bên cạnh đó, một số sản phẩm có sự kết hợp giữa estrogen và progesterone cũng rất hiệu quả như Femhrt, Activella.

Các chế phẩm hormone có nguồn gốc sinh học. Đây là những sản phẩm thường được dùng cho các chị em bị rối loạn nội tiết tố nặng chẳng hạn như cắt buồng trứng, teo buồng trứng, chuyển giới hay mãn kinh sớm. Khi sử dụng các sản phẩm này cần theo đúng chỉ định, tự ý sử dụng có thể gây xuất huyết tử cung, làm to khối u và tăng nguy cơ mắc ung thư.

Xem thêm:

6. Cách ngăn ngừa tình trạng suy giảm nội tiết tố nữ

Để ngăn ngừa tình trạng suy giảm nội tiết tố nữ một cách hiệu quả, bạn có thể áp dụng những phương pháp sau đây:

• Xây dựng cho mình một lối sống lành mạnh, sinh hoạt điều độ. Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng giúp cân bằng các nội tiết tố trong cơ thể.
• Hạn chế tối đa việc sử dụng các chất kích thích có hại cho cơ thể. Tránh việc sử dụng rượu bia, hút thuốc lá.
• Rèn luyện thân thể, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên để cải thiện sức khỏe. Đây là một trong những phương pháp phòng bệnh hiệu quả, giúp duy trì hoạt động sản xuất estrogen trong cơ thể.
• Tạo cho mình một tinh thần luôn luôn lạc quan, yêu đời, hạn chế tối đa tình trạng căng thẳng kéo dài.
• Bổ sung các thực phẩm tốt cho quá trình sản xuất các nội tiết tố như cà rối, chanh, đậu hũ, tỏi, rau diếp, bông cải xanh, bắp cải,…